产后
加艾汤 熟地 艾叶 阿胶 白芍 当归 川芎 香附 青皮 地榆 蒲黄 甘草
产后小腹刺痛不止,以四乌汤加桂心、童便,酒煎。或佛手散加蒲黄、延胡索、肉桂、童便、酒煎;若小腹攻痛,蒲黄必用;若腹痛,以平胃散去甘草治之。
平胃散 苍术 浓朴 陈皮 甘草
如胎前原有阴火证,至产后、去血过多,必大发热、烦躁、汗出等症,若以前法大补气血,其症必甚,当用逍遥散以清肝火、养肝血,因去血既多,肝虚血燥之故,不可泥于气血虚之论也。
产后乍寒乍热有二:有阴阳不和,有败血不散,寒热相似,虚实不同。但小腹不痛者,是阴阳不和也,宜用芎归散治之,不可作疟治,又当量其虚实,加减四物治之。若小腹刺痛者,是败血不散,宜五积散去麻黄,加香附。
产后二三日,觉壮热头痛,胸膈刺痛,不可作伤寒治,此乃乳脉将行,宜服玉露散。
玉露散 人参 茯苓 甘草 当归 白芷 桔梗 川芎 白芍
产后去血过多,阴虚内热,头痛,晡时尤甚,与大病后虚烦相似,宜服人参当归散。若小腹甚痛,手足麻木,及遍身麻、晕,为痰与血虚也,宜二四汤加香附治之。盖血虚证亦能作小腹痛,但重按之痛若缓者,是血虚也。
人参当归散 人参 当归 丁香 青皮 吴茱萸
果系去血过多,腰腹空痛者,宜用补剂,以止为愈,在于随证用药可也。