产后
产后谵语者,须问其去血多少。产妇虽不能言,然旁观可知去血多少,宜用治血药清魂散、延胡散,或用四物加易汤亦可。
四物加易汤 熟地 当归 白芍 川芎 半夏 陈皮 茯苓 甘草 山楂肉 桃仁 薄荷 生姜
产后去血过多,发谵语者,论曰:心主乎血,因产耗血过多,心神失守,故发谵语。虽宜大补气血,又不可太峻,必知真正十分虚极,则可补,又必先用活血药,禁用行血药也。若出汗者,宜养荣、麦煎散,临时酌而用之。
产后狂言谵语,如见鬼神者,其原不一。有因惊风,语言颠倒,心神恍惚不定者,宜用琥珀丸。
有因心虚惊悸,言语错乱,不知人事,目瞪不能叫呼,宜用龙齿清魂散。
有因败血攻心,狂言颠语错乱者,宜用延胡散。
有因风寒,致令恶露不行,憎寒发热,俨如疟状,昼则明,夜则昏者,此乃热入血室,宜用琥珀地黄丸,或小柴胡汤,或四物汤加柴胡亦可。
琥珀地黄丸 琥珀(另研) 延胡索(炒) 当归(各二两) 蒲黄(炒,四两) 生地(二两,取汁留渣) 生姜(二两,取汁留渣)
用姜汁炒地黄渣,地黄汁炒姜渣,互炒汁干为度,共为末,蜜和丸,如弹子大,当归汤送下一丸。
若产后谵语,热盛,脉大而有力者,难治,此症不与之药为妥也。如脉沉细滑小者,尚可图治。