产后
凡胞衣不下,稍久困倦,败血流入胞中,因血胀满,冲心喘急,疼痛危笃,先用物系住脐带,然后断之。否则胞上掩心,危在顷刻。须令产母口衔发尾,得呕哕,实时下矣。或单将蓖麻子捣烂,涂脚底,若胞下,随即洗去,如迟,恐伤母,肠亦下,慎之!如胞无冲掩等患,虽延数日,亦不害人,止要产妇安心,终自下也。
产后中风、中气,口噤,汤药不能下者,用旧油篦箕,烧存性,为末,擦其牙根即开,应验,然后主意用药。
妇人分娩,昏冒瞑目,因阴血暴亡,心神无所养。心与包络,君火相火也,得血则安,亡血则危矣。火上炽,故令人昏冒,火乘肺,令人瞑目不省人事,是阴血暴亡,不能镇抚也。经云:病气不足,宜补不宜泻。瞑目合眼,病悉属阴。暴去有形之血,则火上炽,但补其血,则神自安,心得血则能养而神不昏迷矣。
产后满急,神昏口噤,不省人事,宜破血行血,以黑神散、四乌汤、琥珀黑龙丹、花蕊石散择而用之。
产后用心、使力过多,虚晕,宜补气血之药,加香附、姜、枣煎服即愈。
产后子肠不收,急用枳壳煎汤服,即收。若素多风疾,因产乘虚作晕,以四乌汤加羌活、防风。
产后下血过多,虚晕,神昏烦乱,当补其血,服清魂散。
清魂散 人参 泽兰 荆芥 川芎(各一钱) 甘草(五分)
产后眩晕,卒然间难辨其虚实,但以勿问散治之,如饱闷,加陈皮、苏子。
勿问散 川芎 荆芥 归尾 延胡索 丹皮 泽兰 山楂 贝母