卷二十一 志第十六
凡军上气,高胜下,厚胜薄,实胜虚,长胜短,泽胜枯。我军在西,贼军在东,气西厚东薄,西长东短,西高东下,西泽东枯,则知我军必胜。
凡气初出,似甑上气,勃勃上升。气积为雾,雾为阴,阴气结为虹蜺姿晕珥之属。
凡气不积不结,散漫一方,不能为灾。必须和杂杀气,森森然疾起,乃可论占。军上气安则军安,气不安则军不安。气南北则军南北,气东西则军亦东西。气散则为军破败。
候气,常以平旦、下晡、日出没时处气,以见知大。占期内有大风雨久阴,则灾不成。故风以散之,阴以谏之,云以幡之,雨以厌之。
○五代灾变应
梁武帝天监元年八月壬寅,荧惑守南斗。占曰:"籴贵,五谷不成,大旱,多火灾,吴、越有忧,宰相死。"是岁大旱,米斗五千,人多饿死。其二年五月,尚书范云卒。
二年五月丙辰,月犯心。占曰:"有乱臣,不出三年,有亡国。"其四年,交州刺史李凯举兵反。七月丙子,太白犯轩辕大星。
四年六月壬戌,岁星昼见。占曰:"岁色黄润,立竿影见,大熟。"是岁大穰,米斛三十。又曰:"星与日争光,武且弱,文且强。"自此后,帝崇尚文儒,躬自讲说,终于太清,不修武备。八月庚子,老人星见。占曰:"老人星见,人主寿昌。"自此后,每年恒以秋分后见于参南,至春分而伏。武帝寿考之象云。
七年九月巳亥,月犯东井。占曰:"有水灾。"其年京师大水。
十年九月丙申,天西北隆隆有声,赤气上至地。占曰:"天狗也,所往之乡有流血,其君失地。"其年十二月,马仙琕大败魏军,斩馘十余万,克复朐山城。十二月壬戌朔,日食,在牛四度。