ⅶⅲ颐,(以之反,养也。此篆文字也。巽宫游魂卦。)舍尔,(音舍,注同。)朵,(多果反,动也。郑同。京作瑞。)嚼,(详略反。)令物,(力呈反。)离其,(力智反。)而,(苦规反。)颠颐,(丁田反。)拂,(符弗反,违也。薛同,注下皆同。一音敷弗反。《子夏传》作弗,云:辅弼也。)此行,(下孟反,下“立行”同。)悖也,(布内反,逆也。)虎视,(徐市志反,又常止反。)眈眈,(丁南反,威而不猛也。马云:虎下视貌,一音大南反。)逐逐,(如字,敦实也。薛云:速也。《子夏传》作“攸攸”。《志林》云:攸当为逐,苏林音迪。荀作“悠悠”。刘作{攸足},云:远也。《说文》{攸足}音式六反。)施贤,(始豉反,下文同。又如字。)而比,(毗志反。)得颐,(一本作“得顺”。)难未,(乃旦反。)厉吉,(厉,严厉也。马、王肃云:危。)
ⅷⅳ大过,(徐古卧反,罪过也,超过也。王肃音戈。震宫游魂卦。)相过之过,(并古卧反。)栋,(徐丁贡反。)桡,(乃教反,曲折也,下同。)拯,(拯教之拯。)弱,(本亦作溺,并依字读,下“救其弱”、“拯弱”皆同。)而说,(音悦,注同。)救难难乃,(并乃旦反,上六注同。)Т,(本又作遁,同,徒逊反。)藉,(在夜反,下同。马云:在下曰藉。)唯慎,(辰震反。)枯杨,(如字。郑音姑,谓无姑山榆。榆,羊朱反。)ㄗ,(徒稽反。杨之秀也。郑作荑。荑,木更生,音夷,谓山榆之实。)老夫,(如字,下同。)特吝,(特或作持。)能令,(力呈反。)得少,(诗照反,下同。)则[A158](直吏反。)者长,(丁丈反。)淹溺,(乃历反。)生华,(如字。徐音花。)无誉,(音预,又音馀。)灭顶,(徐都令反。)
ⅴⅴ习,(便习也,重也。刘云:水流行不休,故曰习。)坎,(徐苦感反。本亦作。京、刘作。险也,陷也。八纯卦,象水。)险陷,(陷没之陷。)谓便,(婢面反,下同。)重险,(直龙反,注下并同。)肖,(七妙反。)氵存,(在荐反。徐在闷反。旧又才本反。《尔雅》云:再也。刘云:仍也。京作臻。于作荐。)德行,(下孟反,注同。)险难,(乃旦反,下“险难”同。)则夫,(音符。){穴},(徒坎反。《说文》云:坎中更有坎。王肃又作陵感反,云:{穴},坎也。《字林》云:坎中小坎,一曰旁入。)处,(亦作坎字。)而复,(扶又反,下虽复同。)险且,(如字。古文及郑、向本作检。郑云:木在手曰捡。)枕,(徐舒鸩反。王肃针甚反。郑玄云:木在首曰枕。陆云:闲碍险害之貌。九家作玷,古文作沈。沈,直林反。)出则之坎,(一本作“出则亦坎”,误。)樽酒,(音尊。绝句。)簋贰,(音轨。绝句。)用缶,(方有反。绝句。旧读“樽酒簋”绝句,“贰用缶”一句。)自牖,(音酉。陆作诱。)承比,(毗志反,下同。)之食,(音嗣,饭也。)象曰樽酒簋,(一本更有贰字。)祗,(音支,又祁支反。郑云:当为氏,小丘也。京作礻是。《说文》同,音支,又上支反,安也。)尽平,(津忍反。)徽,(许韦反。)纟墨,(音墨。刘云:三股曰徽,两股曰纟墨,皆索名。),(之豉反,置也,注同。刘作示,言众议於九棘之下也。《子夏传》作。姚作。,置也。张作置。)丛,(才公反。)法峻,(荀润反。)
ⅵⅵ离,(列池反,丽也。丽,著也。八纯卦,象日象火。)畜,(许六反,注同。)牝,(频忍反。徐又扶死反。)外强,(其良反。)犹著,(直略反,卦内同。)草木丽,(如字。《说文》作{艹丽}。)乎土,(王肃本作地。)重明,(直龙反。)明两作,(郑云:作,起也。荀云:用也。)明照相继,(一本无“明照”二字。)履错,(郑、徐七各反。马七路反。)警,(京领反。)辟其,(音避,《象》同。)曰昃,(王嗣宗本作仄,音同。)鼓,(郑本作击。)大耋,(田节反。马云:七十曰耋。王肃又他结反,云:八十曰耋。京作。蜀才作。)之嗟,(如字。王肃又遭哥反。荀作差。下“嗟若”亦尔。)凶,(古文及郑无凶字。)突,(徒忽反。王肃唐屑反。旧又汤骨反。《字林》同,云:暂出。)逼近,(附近之近。)出,(如字。徐尺遂反。王嗣宗敕类反。)涕,(徐他米反,又音弟。)沱,(徒河反。荀作池。一本作沲。)若,(古文“若”皆如此。)戚,(千寂反。《子夏传》作嘁。嘁,子六反,咨暂也。)不胜,(音升。)逆首,(本又作“逆道”,两得。)离王公也,(音丽。郑作丽。王肃云:丽王者之後为公。梁武力智反。王嗣宗同。)折首,(徐之舌反,注同。)以去,(羌吕反。)王用出征以正邦也,(王肃本此下更有“获匪其丑大有功也”。)
◎下经传第四
ⅷⅶ咸,(如字。《彖》云:感也。兑宫三世卦。)取,(七具反。本亦作娶,音同。)相与,(如字。郑云:与犹亲也。)而说,(音悦。)男下,(遐嫁反,下注“必下”同。)见於,(贤遍反。)各亢,(口浪反。本或作有。)拇,(茂后反。马、郑、薛云:足,大指也。子夏作母。荀作母,云:阴位之尊。)腓,(房非反。郑云:专肠也。专音市脔反。王е云:腓腓,肠也。荀作肥,云:谓五也。尊盛故称肥。)离拇,(力智反。)动躁,(早报反。)股,(音古。)憧憧,(昌容反。马云:行貌。王肃云:往来不绝貌。《广雅》云:往来也。刘云:意未定也。徐又音童,又音锺。京作忄重。《字林》云:忄重,迟也,丈冢反。)每,(武杯反,又音每。心之上,口之下也。郑云:背脊肉也。《说文》同。王肃又音灰。《广雅》云:胂谓之每,胂音以人反。)辅,(如字。马云:上颔也。虞作<面甫>,云:耳目之间。)颊,(兼叶反。孟作侠。)滕,(徒登反,达也。九家作乘。虞作媵。郑云:送也。)口说,(如字,注同。徐音脱,又始锐反。)
ⅲⅳ恒,(如字,久也。震宫三世卦。)长阳长阴,(并丁丈反,大象注同。)媲,(普计反,配也。)复始,(扶又反。)见於,(贤遍反。)浚,(荀润反,深也。郑作。)令物,(力呈反。)馀,(纡粉反。《广雅》云:积也。)或承,(或,有也。一云:常也。郑本作咸承。)德行,(下孟反。)诘,(去吉反。)而分,(扶运反。)振恒,(之刃反。马云:动也。郑云:摇落也。张作震。)夫静,(音扶。)
ⅰⅶТ,(徒巽反。字又作逯,又作遁,同隐退也。匿亦避时,奉身退隐之谓也。郑云:逃去之名。《序卦》云:Т者退也。乾宫二世卦。)非否,(备鄙反,下同。)亢,(若浪反。)浸,(子鸩反,注同。)而长,(丁丈反,卦内同。或如字。)以远,(袁万反,注并同。)辟内,(音避。)难可,(乃旦反。)何灾,(音河。褚河可反。今不用。)胜,(升证反,又音升,注同。)说,(王肃如字,解说也。师同。徐吐活反,又始锐反。)Т已,(音以,或音纪。)系Т,(古诣反,本或作系。)近二,(附近之近。)惫,(蒲拜反。郑云:困也。《广雅》云:极也。王肃作毙。荀作备。)好Т,(呼报反,注下同。)小人否,(音鄙,注下同。恶也。徐方有反。郑、王肃备鄙反,云:塞也。)能舍,(音舍。)肥Т,(如字。《子夏传》云:肥,饶裕。)能累,(劣伪反。)缯,(则能反。)缴,(章略反。)
ⅲⅰ大壮,(庄亮反。盛强猛之名。郑云:气力浸强之名。王肃云:壮盛也。《广雅》云:健也。马云:伤也。郭璞云:今淮南人呼壮为伤。坤宫四世卦。)而慎礼也,(慎或作顺,义亦通。)用罔,(罔,罗也。马、王肃云:无。)羝羊,(音低。张云:羊也。《广雅》云:吴羊曰羝。)触,(徐处六反。)藩,(方袁反。徐甫言反,下同。马云:篱落也。)羸,(律悲反,又力追反,下同。马云:大索也。徐力皮反。王肃作纟累,音螺。郑虞作累。蜀才作累。张作{ぱ系}。)虽复,(扶又反。)藩决,(音穴,注下同。)大舆,(音馀。)之复,(音福。本又作辐。)行不,(下孟反。)能说,(吐活反。)丧羊,(息浪反,注下同。)于易,(以豉反,注下同。郑音亦,谓佼易也。陆作埸,谓疆埸也。)险难,(如字,亦乃旦反。)则难,(乃旦反。)刚长,(丁丈反,下“刚长”同。)犹与,(音预,一本作预。)其分,(扶问反。)不详,(详,审也。郑、王肃作祥,善也。)
ⅵⅱ晋,(《彖》云:进也。孟作齐。齐,子西反,义同。乾宫游魂卦。)康,(美之名也。马云:安也。郑云:尊也,广也。陆云:安也,乐也。)蕃,(音烦,多也。郑发袁反。)庶,(如字,众也。郑止奢反,谓蕃遮禽也。)昼日,(竹又反。)三,(徐息惭反,下及注同。)接,(如字。郑音捷,胜也。)上行,(时掌反,凡“上行”并同。)以著,(直略反,下“著明”同。)三褫,(敕纸反,又直纸反。)摧如,(罪雷反,退也。郑读如“南山崔崔”之崔。)未著,(张虑反。)自丧,(息浪反。)愁,(状由反。郑子小反,云:变色貌。)介,(音戒,大也。马同。)闻乎,(闻亦作文,又作交,义并通。)和之,(胡卧反。)<鼠石>,(音石。《子夏传》作硕鼠。<鼠石>鼠,五技鼠也。《本草》:蝼蛄,一名<鼠石>鼠。)失得,(如字。孟、马、郑、虞、王肃本作矢。马、王云:离为矢。虞云:矢,古誓字。)失夫,(音符。)